Małże słodkowodne z gatunku skójka zaostrzona dodatkowo pilnują jakości wody z ujęcia głębinowego w Czyżówce. Pilotażowy program realizowany na najnowszym obiekcie Wodociągów Chrzanowskich potrwa przez 3 miesiące.
Od połowy 2023 roku z wysokiej jakości wody z Czyżówki korzystają mieszkańcy tego trzebińskiego sołectwa. W ramach pilotażowego programu nad jakością wody dodatkowo czuwają małże.
– Dostarczana przez nas woda jest dobrej jakości i często zawiera więcej wartościowych składników niż wody źródlane kupowane w butelkach. System monitoringu jakości wody głębinowej działa bardzo dobrze, ale testowo uzbroiliśmy go także w nowych „naturalnych strażników”, czyli małże
– mówi Piotr Oleśkowicz, dyrektor ds. eksploatacji sieci w Wodociągach Chrzanowskich.
Małże to wyjątkowo czułe organizmy, gdy tylko pojawi się w wodzie jakakolwiek substancja szkodliwa, w reakcji obronnej zamykają swoje muszle. Przy ujęciu wody w Czyżówce pracuje 8 osobników, a do każdego z nich został przytwierdzony elektromagnes współpracujący z sondami pomiarowymi, które rejestrują stopień otwarcia muszli, i ich naturalny biorytm, porównywalny do ludzkiego EKG. W przypadku pojawienia się zanieczyszczenia w wydobywanej wodzie, działający 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu monitoring odnotowuje zamknięcie się skorupy i pozwala uruchomić działania naprawcze.
– Bezpieczeństwo dostaw wody jest dla nas absolutnym priorytetem, dlatego szukamy kolejnych innowacyjnych rozwiązań do zastosowania w praktyce. Trzymiesięczny test pozwoli nam zaznajomić się z tym systemem
– wyjaśnia Łukasz Brzózka, prezes Wodociągów Chrzanowskich.
Małże przy monitorowaniu wody będą pracowały trzy miesiące. Po tym czasie firma PROTE z Poznania, obsługująca system, dokonuje wymiany małży na nowe organizmy, te natomiast, które pracowały trzy miesiące są odtransportowane do jeziora, z którego wcześniej zostały pozyskane. Warto zaznaczyć, że w ramach Systemu Biomonitoringu SYMBIO małże monitorują jakość wody pitnej już dla 15 milionów ludzi w całej Polsce.
Przypomnijmy, że pierwsze od 30 lat nowe ujęcie wody w Czyżówce zostało otwarte w połowie 2023 roku. Zasobne złoże oferuje wodę o znakomitych parametrach i bogatą w składniki mineralne. Jego maksymalna wydajność to 800 m3 (kubików) na dobę, choć aktualnie wydobywana jest mniejsza ilość, zaspokajająca potrzeby sołectwa. Trwa budowa magistrali łączącej Czyżówkę z pozostałą częścią gminy Trzebinia, co jeszcze w tym roku pozwoli wyraźnie zwiększyć wydobycie z nowego ujęcia.
