Menu
Grupowa Oczyszczalnia Ścieków w Chrzanowie znajduje się nad potokiem Chechło, na południowo – zachodnich peryferiach Chrzanowa. To właśnie tu trafiają ścieki z domów i zakładów w Trzebini i Chrzanowie – na dobę to aż 16000 m3! Oczyszczone i zneutralizowane trafiają później do rzeki Chechło, która jest dopływem Wisły.
Jak wygląda cały proces oczyszczania w Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Chrzanowie?
Część mechaniczna oczyszczalni:
W pierwszej kolejności ścieki dopływają do części mechanicznej, gdzie są oczyszczane z większych zanieczyszczeń. Służą temu specjalne mechanizmy, m.in. dwie automatyczne kratki schodkowe. Wszystko to, co się na nich zatrzyma, jest suszone i gromadzone w specjalnych kontenerach, które później trafiają na odpowiednie wysypisko.
Następnie brudna woda trafia do dwóch piaskowników. To tu – przy pomocy specjalnego piasku i mechanizmów zgniatających – woda przechodzi dalsze etapy oczyszczania. Co ciekawe, wypłukany, pozbawiony części organicznych piasek jest wykorzystywany przez oczyszczalnią do innych funkcji – co potwierdzają odpowiednie atesty.
Po piaskowniku ścieki (poprzez komorę rozdziału) są doprowadzane do osadników wstępnych radialnych. To tu przebiega tzw. sedymentacyjny rozdział faz. Tak kończy się mechaniczne oczyszczanie ścieków.
Ścieki opuszczając mechaniczną część oczyszczalni dopływają do pompowni ścieków i osadu recyrkulowanego, a stamtąd – do wyżej położonych reaktorów biologicznych z osadem czynnym. Reaktory składają się z trzech stref – denitryfikacyjnej, naprzemiennej i nitryfikacyjnej.
Ścieki docierają najpierw do komory denitryfikacej. To tu dodaje się tzw. osad czynny i azotany, a cała „mieszanka” jest w ciągłym ruchy dzięki wolno obracającym się mieszadłom. W kolejnych etapach trafiają m.in. do komory tlenowej, gdzie ze ścieków są m.in. usuwane związki organiczne.
W trakcie oczyszczania biologicznego ze ścieków usuwane są również związki fosforowe – a wszystko dzięki koagulantom żelazawym. Stosuje się także tzw. chemiczne strącanie, które znacznie poprawia skład ścieków opuszczających oczyszczalnię.
Z reaktorów biologicznych ścieki trafiają do osadników wtórnych radialnych, gdzie następuje sedymentacja osadu. Stąd oczyszczone ścieki trafiają prosto do odbiornika, natomiast zagęszczony osad – z powrotem do komór biologicznych.
Osady wstępne są zagęszczane, a następnie przepompowywane do tzw. wydzielonych komór fermentacyjnych zamkniętych. Jeśli nad osadem wydzieli się woda – jest ona kierowana do ponownego oczyszczenia.
Na oczyszczalni funkcjonują dwie komory fermentacyjne o pojemności czynnej 2000 m3 każda, a czas fermentacji wynosi około 30 dni. Mieszanie zawartości komór odbywa się przy pomocy pomp zewnętrznych, natomiast osad ogrzewany jest do temperatury 33 – 36°C w wymiennikach ciepła. Osad przefermentowany odprowadzany jest komory do OKF (Otwartej Komory Fermentacyjnej), gdzie dodatkowo jest zagęszczany i stąd podawany do mechanicznego odwodnienia końcowego na prasach taśmowych.
Co ciekawe, w trakcie metanowej fermentacji udaje się otrzymać biogaz, który jest w całości wykorzystywany na terenie oczyszczalni ścieków – m.in. w produkcji energii elektrycznej. Dobowa produkcja biogazu wynosi od 1500 do 2500 m3. Po wstępnym odsiarczeniu jest on kierowany do specjalnego zbiornika. Stąd trafia do jednego z dwóch gazowych kogeneratory, które spalając biogaz produkują energię elektryczną. Efekt? Nawet 45% zużytej energii to ta „wyprodukowana” przez ścieki. To nie wszystko – ciepło, które wytwarza się w procesie kogeneracji jest wykorzystywane do podgrzewania komór fermentacyjnych, a w okresie zimowym – również do ogrzewania budynków na oczyszczalni. Fakt produkowania tej „zielonej energii” jest potwierdzone przez certyfikaty pochodzenia, które stanowią prawa majątkowe i mogą być sprzedawane na Towarowej Giełdzie Energii w Warszawie.
Na koniec warto dodać, że cały proces technologiczny jest objęty systemem SCADA. W efekcie większość pomiarów jest monitorowana oraz archiwizowana na dyskach komputerach centralnych oczyszczalni
Choć z zewnątrz obiekt ten wydaje się zupełnie niepozorny, na dobę oczyszcza nawet do 1200 m3 ścieków! To właśnie tutaj od 1967 roku docierają nieczystości z północnej części Libiąża – czyli m.in. osiedla Flagówka. W otoczeniu lasów i zielonych łąk, godzina po godzinie, toksyczne dla środowiska ścieki zmieniają się w bardziej przyjazną dla natury formę.
Na oczyszczalni funkcjonują dwa urządzenia do usuwania ze ścieków skratek i piasku. Urządzenia te dzięki zblokowaniu kilku funkcji zastępują całą mechaniczną część procesu oczyszczania ścieków. Zamknięta obudowa oraz hermetyczny transport skratek i piasku powodują, że urządzenia te mają minimalny oddziaływanie na środowisko.
Przefiltrowane mechanicznie ścieki to jednak dopiero wstęp – kolejnym krokiem jest oczyszczanie biologiczne. Tutaj najważniejsze są cztery reaktory typu SBR (tzn. Sekwencyjny Biologiczny Reaktor). Każdy reaktor składa się z dwóch komór, które są ze sobą połączone. By cały proces oczyszczania przebiegał prawidłowo, przez specjalne dyfuzory doprowadzone jest tu sprężone powietrze – jego ilość jest utrzymywana na właściwym poziomie dzięki ciągłym pomiarom. Na tym etapie oczyszczania ważne jest również to, żeby osad nie opadał – a o to, by był w “zawieszeniu” dbają wolnoobracające się mieszadła. Oczyszczanie biologiczne trwa ok. 6 godzin.
Aby oczyszczalnia funkcjonowała na najwyższym poziomie, Wodociągi Chrzanowskie Sp. z o.o. starają się unowocześnić stosowaną w niej technologię. Nowoczesne, zautomatyzowane, a także częściowo hermetyczne urządzenia gospodarki wodno-ściekowej, zagwarantują prawidłowy przebieg procesów oczyszczania, a tym samym ochrony wód.
Polepszenie jakości ścieków odpływających z oczyszczalni, zmniejszenie energochłonności urządzeń, a także zminimalizowanie kontaktu człowieka (operatora) ze ściekiem, odpadami dopływającymi wraz ze ściekami, jak również z osadami powstającymi w procesie biologicznego oczyszczania, zwiększenie przepustowości to główne cele przedsiębiorstwa.
Gdzie trafiają oczyszczone ścieki? Osad, który udało się z nich “wytrącić” trafia do oczyszczalni w Chrzanowie. Odzyskana i oczyszczona woda jest odprowadzana do Kanału Matylda, a nim dociera do rzeki Przemszy.
W przypadku, kiedy spadnie ulewny deszcz, jego nadmiar trafia do specjalnego zbiornika retencyjnego, który znajduje się pod ziemią.
Dla ciekawych warto na koniec dodać, że urządzenia Oczyszczalni Libiąż A można podziwiać np. z okna pociągu. Obiekt znajduje się przy linii kolejowej Trzebinia – Oświęcim.
Położona jest w południowej części miasta – Libiążu Małym, przy ul. Gromieckiej. Od strony południowej graniczy z kanałem zrzutowym KWK Janina, gdzie trafiają oczyszczone ścieki. Z cieku “Kopalnianka” płyną następnie do potoku Gromiec, który stanowi dopływ Wisły.
Ścieki – aż 100 m3 na dobę – trafiają do oczyszczalni ze zmodernizowanej w latach 2008-2009 przepompowni przy ul. Karpiowej. Nieczystości obszarów nieskanalizowanych dowożone są samochodami do punktu zlewnego.
Na część mechaniczna oczyszczalni składa się w pełni automatyczne urządzenie (sitopiaskownik) do usuwania ze ścieków skratek – czyli największych zanieczyszczeń mechanicznych – i piasku. Ręczny układ technologiczny pozostał w oczyszczalni wyłącznie na wypadek awarii urządzenia. W tej części znajduje się również stacja zlewna ścieków dowożonych , której komputer rejestruje przepływy i parametry zrzucanych ścieków oraz identyfikuje ich dostawcę.
Po oczyszczeniu mechanicznym ścieki trafiają do części biologicznej oczyszczalni. Po modernizacji zyskała ona m.in. nowe komory osadu czynnego (KOC) z czujnikami kontrolno – pomiarowymi, które ułatwiają sterowanie całym procesem biologicznego oczyszczania. Z komór oczyszczone biologicznie ścieki prowadzone są do osadnika wtórnego, gdzie następuje klarowanie ścieków i zagęszczanie (sedymentacja) osadu czynnego. Z osadnika oczyszczone ścieki odpływają z oczyszczalni, a osad czynny z dna przepompowywany jest ponownie do KOC.
Część osadowa oczyszczalni to ostatni etap. To właśnie tam, w specjalnej komorze osad jest gromadzony. Komora stabilizacji osadu oraz zagęszczacz osadu – bo tak nazywa się miejsce, gdzie odbywa się stabilizacja osadu – przykryto osłonami z poliwęglanu, a wszelkie produkty gazowe powstające podczas stabilizacji są oczyszczane na biofiltrze.
Dzięki nowoczesnej aparaturze znajdującej się na terenie oczyszczalni, zgromadzony osad poddawany jest procesowi higienizacji wapnem. W efekcie powstaje ulepszacz gleby GreenPlon.
Oczyszczalnia znajduje się w północno – zachodniej części Trzebini – Sierszy, na granicy miast Trzebinia i Jaworzno. Ścieki trafiają tu siecią kanalizacyjną , a także są dowożone specjalnie do tego przystosowanymi samochodami.
Proces oczyszczania ścieków – podobnie jak w pozostałych obiektach (patrz np. Grupowa Oczyszczalnia Ścieków w Chrzanowie – rozpoczyna się od mechanicznego filtrowania, by przejść do części biologicznej).
W efekcie oczyszczona woda trafia do sąsiedniego potoku Kozi Bród, a stamtąd do rzeki Biała Przemsza. A skondensowane w formie osadu zanieczyszczenia są wywożone na specjalistyczne wysypiska.